Aslantepe’den Kaçırılarak Fransa’da Sergilenen Kabartma Geri İsteniyor

Fransa’daki Louvre Müzesi’nde sergilenen Hitit kralı Maradas’ın atlı araba üzerinde geyik avının betimlendiği kabartma.

Aslantepe’den Kaçırılarak Fransa’da Sergilenen Kabartma Geri İsteniyor

Fransa’nın Louvre Müzesi’nde sergilenen Hitit Kralı Maradas’ın atlı araba üzerinde geyik avının betimlendiği kabartmanın iadesi için çalışma başlatıldı.

Malatya Kültür ve Turizm Müdürlüğü, Fransa’nın Louvre Müzesi’nde sergilenen Hitit Kralı Maradas’ın atlı araba üzerinde geyik avının betimlendiği kabartmanın, Dünya Kültür Mirası Geçici Listesi’nde yer alan 1891’de Aslantepe Höyüğü’nden bulunduğunu belirledi.

TRT’nin 1986’da hazırladığı Malatya belgeselinde de bahsedilen eserin, Türkiye’ye iadesi için çalışma başlatıldı.

Anadolu’nun ilk kent devleti ve bürokrasinin doğduğu yer

İl Kültür ve Turizm Müdürü Levent İskenderoğlu, Anadolu’nun ilk kent devletinin, aynı zamanda bilinen en eski sarayın burada bulunduğunu söyledi.

“Buraya Anadolu’nun ilk kent devleti denilmesinin asıl gerekçesi bulunan mühürlerdir. Bu mühürler devlet bürokrasisinin burada doğduğunun bir göstergesi çünkü her bir mühür, bir devlet memuruna ait. Kazılarda bugüne kadar yaklaşık 2200 mühür çıkarıldı. Bu, devlet adına buradaki ihtiyaçların depolandığını ve halka memurlar aracılığıyla dağıtıldığını gösteriyor. Bu anlamda biz Anadolu’nun ilk kent devleti ve bürokrasinin doğduğu yer burası diyoruz.”

1890’lı yıllarda kazı yapıldı

İskenderoğlu, 1890’lı yıllarda Fransız arkeologlardan oluşan bir ekibin Malatya’ya geldiğini ve 1932’de de Aslantepe Höyüğü’nde kazı çalışması başlattığını ifade ederek, kazıları 1961 yılında İtalyan ekibin devraldığını, halen Roma La Sapienza Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Marcella Frangipane’nin çalışmalarını sürdürdüğünü belirtti.

Höyükte 1930 yıllardaki kazılarda çıkan Hitit dönemine ait eserlerin, Anadolu Medeniyetleri Müzesi’ne taşındığını, büyük bir kısmının da Malatya Arkeoloji Müzesi’nde sergilendiğini söyledi.

Louvre Müzesine götürülmüş

İskenderoğlu, Fransa’nın Louvre Müzesi’nde sergilenen Hitit Kralı Maradas’ın atlı araba üzerinde geyik avının betimlendiği kabartmanın da arşiv taramaları sırasında Aslantepe Höyüğü’nde bulunduğunu belirlediklerini dile getirerek, şu bilgileri verdi:

“Arşiv taraması yaparken, TRT’nin 1986’da Malatya’nın tanıtımıyla ilgili çektiği bir belgeselde, 1891 yılında burada bulunup Fransa’nın Louvre Müzesi’ne götürülen bir eserimizin olduğunu tespit ettik. Bu eser 1980’li yıllarda biliniyormuş ki belgesele konu olmuş ama daha sonra sanırım unutulmuş. Bu tespiti Malatya Valimiz Ali Kaban’a arz ettik. Valimiz konuyla ilgili araştırma yapmamızı istedi. Biz de ciddi bir dosya oluşturduk ve valimizin imzasıyla talebimizi Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğüne ilettik. Eserin yurdumuza kazandırılması için ilk talebi yaptık. İnşallah bu eser süreç içerisinde yurdumuza kazandırılarak doğduğu topraklara yeniden döner.”

Geyik avı kabartması

“Geç Hitit dönemine tarihlenen bir kabartma. Üzerinde birtakım ‘Luvice’ yazılar bulunuyor. Kabartmada, Hitit Kralı Maradas’ın atlı araba üzerinde geyik avı tasvir edilmiş. Oldukça enteresan bir kabartma. TRT belgeselinde Aslantepe’nin dünyaca tanınmasının bu eser sayesinde olduğu belirtiliyor. Burada yine 1894 yılına tarihlenen, neredeyse milimetrik olarak birebir aynı, sadece geyik yerine aslan olan bir kabartmamız daha var. O eser Anadolu Medeniyetler Müzesi’nde sergilenmeye devam ediyor. Bu durum ‘Geyik Avı’ kabartmasının da buraya ait olduğunu gösteriyor.”

Aslantepe Höyüğü

Anadolu’da ilk şehir devletinin kurulmasına sahne olan Malatya’daki Aslantepe Höyüğü, duvarlarına renkli figürler işlenmiş 5000 yıllık kerpiç sarayı, 5500 yıllık tapınağı ile oldukça önemli bir yerleşim.

Fırat Nehri’nin batı kıyısında, Malatya’ya 7 kilometre mesafedeki Aslantepe’de, Geç Kalkolitik dönemden Demir Çağı’na, Hititlerden Roma ve Bizans dönemlerine kadar birçok medeniyetin izleri yer alıyor.

Yapılan kazı çalışmalarıyla Geç Hitit dönemine ait, girişinde aslan ve devrilmiş kral heykellerinin bulunduğu yerleşim, yağmur drenaj hattı gibi altyapısı bulunan kerpiçten sarayı ve sayısız mühürle ilk şehir devletinin yapılarını ortaya koyuyor.

Duvarlarında gücün tasvir edildiği renkli figürler ve işlenmiş rölyef levhalarla erken devlet sisteminin izlerini barındıran Aslantepe’de, Mezopotamya ile benzerlik gösteren çok sayıda çanak çömlek bulunuyor.

---

İHA