MEZOPOTAMYA ÖLÜLER DİYARI -KOZMOSUN SEVİYELERİ

MEZOPOTAMYA ÖLÜLER DİYARI    : İNSAN RUHUNU KÖTÜ ŞEYTANLARDAN AYIRAN FARKLI RUH TÜRLERİNİ BARINDIRMAK ..

Daha önceki yazılarımızda görüldüğü gibi, Mezopotamya kozmosu, batıdan doğunun dağlarına kadar dünyanın yüzeyinin düzlemi ile yatay olarak ifade edilen ve cennet ve yeryüzü ile derinliklere kadar dikey olarak üç boyutlu olarak tasarlanmıştır.

Yeraltı diyarı temellerinin alt aleminin, insan ruhunu kötü şeytanlardan ayıran farklı ruh türlerini barındırmak için daha da bölünmüş olabileceğini göreceğiz.

ÜÇ CENNET VE ÜÇ DÜNYA SEVİYESİ.

Mezopotamya Ölüler diyarı 

 Aşağıda üç cennet ve üç dünya seviyesinin bir kozmolojisini gösterilmektedir:

Yukarı (elîtu), Orta (qablîtu) ve Aşağı (šaplîtu) yeryüzü (erṣetu).  Dünya’nın her seviyesi, cennetin (šamû) taş zeminlerine paralel olan dannatu adı verilen bir yüzeye sahiptir. Dünya yüzeyini gösteren başka bir terim: erṣetu rapaštu (Sum. KI-­‐DAGAL, KUR-­‐DAGAL, ‘’geniş yeryüzü’ aynı zamanda yeraltı dünyasının ortak kullanılan Akadca ismidir.

’PİRİŠTİ İLÂNİ RABÛTİ,’’ (“BÜYÜK TANRILARIN SIRRI”)

  Bu, yeraltı dünyasının büyüklüğü ve  genişliğini yerin altındaki düzlemin paralelliğinde tanımlayabilir. İlk milenyum tasavvufi metni: ‘’pirišti ilâni rabûti,’’ (“Büyük Tanrıların sırrı”), evrenin seviyelerinin bir tanımını içerir. Horowitz metindeki kozmik bölgelerin listelerini Kassitler dönemine tarihlendirir.

  Ea (Enki’nin Akkadca adı), Apsû olan erṣetu qablîtu’da yaşıyor. Kassitler döneminden itibaren çeşitli metinlerden yeraltı tanrıları olarak bilinen 600 Anunnaki tanrısı, erṣetu šaplîtu‘nun içine kapatılmıştır.

 ‘’ Igigi’’ tanrıları üst šamû (yukarı cennet) seviyesine atanır;  ‘’dannat erṣeti ‘deki,  ‘’ziqiqu amêlûti “- insan ruhları- ilginçtir; ‘’zigigi’’ normalde ölülerin ruhları demektir. Bununla birlikte, Horowitz, Bit Rimki büyü metinlerinde Dünya’nın yüzeyindeki tüm insanlığın (yaşayanlar için) ruhları için bir paralellik bulur.

  ‘’ERṢETU ŠAPLÎTU’’, BİRDEN FAZLA KATMANA SAHİPTİ.

Mezopotamya Ölüler diyarı 

   Girsu’daki E-‐ Ninnu tapınağının temelleri Apsû’ın derinliklerinde büyük kolonlarla kurulmuştur, bu da Üst Dünya’nın- dannatum erṣetu’nun orta seviyesinde güvenli bir şekilde demirlendiğini gösteriyor.

 Yeraltı dünyası erṣetu šaplîtu, birden fazla katmana sahipti. Kötü ruhlar ölüler dünyasının dibinde yaşıyordu. Çok katmanlı bu ölüler dünyası kötü ruhları diğerlerini rahatsız etmesini önlerdi. Udugḫul serisinden bir büyü, çeşitli iblis ruhlarının adlarından bahseder ve hepsini Kur’un derinliklerine gönderir.

Örnek:

Satır 843. ‘’Gidim-­‐ḫul edin-­‐zu-­‐še3’’

‘’Kötü ruh, bozkırlarına!’’

Satır : 844.  ‘’Ki-­‐ùr kur-­‐ra-­‐ka-­‐ke4 kúkku-­‐zu-­‐šè gen-­‐ba’’

‘’Kur’un dibindeki (ki­‐ùr) karanlığınıza gidin.

KOZMİK BİR HAYAT AĞACI:  ‘’MÊŠU’’

Başka bir kaynaktan, Erra Destanı: Ölüler dünyasının derinliği, kozmik bir hayat ağacı olan ‘’mêšu’’ ağacının büyümesi ile ifade edilir.

‘’ mesu ağacı nerede? tanrıların eti, Evrenin Kralı’nın amblemi, Egemenliğe dönüşen saf ağaç, kökleri derinlere giden ağaç (denizden yeraltı dünyasının derinliğine dek) (šupul)

 Kimin tacı(elâti), Anu’nun cennetine uzanır?’’

‘’ NAGAB APSİ’’: SONSUZ BİR SU KAYNAĞI.

Burada kutsal ağaç, Arallû ‘nun alt derinliklerinden en yüksek cennete kadar olan uzak mesafeye kadar gider. “Geniş deniz” (tamtum rapaštum) muhtemelen Apsû’yu temsil ediyor. Apsû bazen dünyanın yüzeyi (ašrat apsi) ile kaplanmış olarak tanımlanır ve kıyıları vardır.

 ‘’ nagab apsi’’ denilen sonsuz bir su kaynağı vardır.  O meşhur: Yedi şeytan bu kaynakta yaşar. Apsû’nin toplam büyüklüğü, Dünya’nın tüm yüzeyinin altında uzanan geniş (rapaštu, rabûtu); üst yüzeyi yeraltı suyu ile tanımlanmıştır.

 ‘’Šupul arallî’’, mezar kutsamalarında belirtildiği gibi, yeraltı dünyasının alt bölgeleri olan ‘’šaplati’’yi de ifade eder:

‘’i-­‐na e-­‐la-­‐ti šum-­‐šu li-­‐id-­‐mi-­‐iq

i-­‐na ša-­‐ap-­‐la-­‐ti e-­‐ṭe-­‐em-­‐mu-­‐šu me-­‐e za-­‐ku-­‐ti li-­‐il-­‐tu-­‐ú’’

‘’Üst bölgelerde adı övülsün.

Alt bölgelerde hayaletinin saf su içmesine izin verilsin.’’