Zerdüştlük Hakkında Bilgi
Zerdüştlük özellikle İran’da (Pers İmparatorluğu) döneminde İslam’dan önce halk arasında benimsenen bir dindir. Halen İran’da Zerdüşt dinine mensup insan görebilmek mümkündür. Aynı şekilde bir zamanlar İran’da olan insanların Hindistan’a gitmesiyle Zerdüştlük Hindistan’da da yayılmıştır. Ancak çok fazla mensubu olduğu söylenemez.
Araştırmalara göre MÖ 6. yüzyıl dolaylarında kendisini peygamber olarak ilan eden Zerdüşt adlı bir şahsın belirttiği bir dindir. Tek tanrılı olan Zerdüştlük günümüzdeki İslam, Hristiyanlık ve Yahudilik gibi dinlerle bazı merkezi kavramların ortak olduğunu söyleyebiliriz.
Zerdüştlük İnançları
Zerdüşt dininde tek bir tanrı vardır. Buna Ahura Mazda denilmektedir. Tıpkı İslam dininde olduğu gibi bir de kötülük sembolü olan ve Şeytan’a tekabül eden Aura Mainyu vardır. Ahura Mazda iyiliği temsil ederken Aura Mainyu ise kötülüğü temsil etmektedir.
Zerdüşt dininde yaşamdan sonra ya cennete gidersiniz ya da cehenneme. Tıpkı İslam dininde olduğu gibi eğer hayattayken yaptığınız iyilikler, kötülüklerden fazla ise cennete gidersiniz. Ancak kötülükler daha fazlaysa cehenneme gidersiniz. Ayrıca yaptığınız kötülüklere göre cehennemde kötülüğünüze karşılık gelen yerlerde bulunursunuz. (Cehennemde dereceler mevcuttur)
Zerdüştlük Sözlüğü
Ahura Mazda: (Bilginin Efendisi) Zerdüştlük dininde Yaratıcı Tanrı’nın ismidir.
Angra Mainyu: Kötü Ruh anlamına gelir ve Ahura Mazda ile muhalefettirler.
Avesta: Zerdüştlük dininin bir nevi kutsal kitabıdır.
Faravahar: Yazının en üstünde de görebileceğiniz olan simgedir. Zerdüştlüğün simgesi olarak kabul edilir.
Parsi: Hindistan’da Zerdüştlük dini için kullanılan bir isimdir.
Zerdüşt: Zerdüştlük dininin kurucusu ve peygamberidir.
Zerdüştlük Dininin Tarihi
Zerdüşt, 30’lu yaşlarında Tanrı’nın vizyonlarını gördüğüne inanan Farslı bir peygamberdir. (Sadece Zerdüşt dininin) Ona göre Ahura Mazda hepsinin yaratıcısı ve ibadete layık olan tek kişidir. Bu daha önceki Hint-Fars dinlerine aykırı idi. Çünkü çoğu çok tanrılılığa inanıyorlardı. Çoğu araştırmalarda tek tanrılı ilk dinin Zerdüştlük olduğunu gösteriyor.
Bilim adamları arasında, Zerdüşt’ün tam olarak ne zaman ve nerede yaşadığı konusunda anlaşmazlıklar var, ancak çoğu, MÖ 6. yüzyılda doğu İran’da yaşadığına inanıyor.
Zerdüştlük bir zamanlar Pers İmparatorluğu’nun resmi dini haline geldi. Ancak daha sonra İslam’ın yayılışı ile beraber bu din İran’da çok ücra köşelerdeki topluluklarla sınırlı kaldı. İran’da Zerdüştlük dinine inanan kişi sayısının 10 bin civarı olduğu söylenmektedir. Ancak Hindistan, Zerdüştlük dininin ana merkezi olmamasına rağmen yaklaşık 200 bin kişi hala bu dine inanmaktadır.
Zerdüştlük Dinindeki Ritüeller
Zerdüştlük dininde bulunan bir kaç ritüel vardır. Bunların ilki Zerdüştlük dinine mensup olan çocukların (İran’da 7 Hindistan’da 10 yaş) bir ritüel eşliğinde arınmasıdır. Arınmanın 3 çeşidi vardır. Padyab (Abdest), Nahn (Banyo) ve Baresnum (isimlendirme). Baresnum oldukça karmaşık bir ritüeldir ve birkaç gün sürmektedir.
Zerdüştlük dininde bulunan bir diğer ritüelde bugün Hristiyanlık’ta gördüğümüz günah çıkarma işlemidir. Zerdüşt dinine mensup bir kişi işlediği kötülüklerden arınmak ve bir daha işlemeyeceğini belirtmek için önce dastur (papaz) olan kişilerin yanına gidip itiraf ederdi.
Esas Tören bir diğer ritüeldir. Yasna töreni olarak geçer ve kutsal bir ateş yakılır. Bu kutsal ateşin etrafında toplanılıp Avesta adlı kitağtan bir kaç bölüm okunurdu. Şimdilerde bu ayin esnasında süt ve ekmek ikram edilse de eskiden daha çok et ikram edilirdi.
Kutsal Ateş’in devamlılığı da esasen bir ritüeldir. Dini inançlara göre ateş söndürülmemeli ve günde en az 5 defa yeterli odun atılmalı.
Zerdüştlerin ölüm törenlerinde uyguladıkları ritüel ise oldukça değişiktir. Ölü olan bir kişi için önce bir köpek getirilir. Ancak bu köpeğin gözlerinin üzerinde benek olmasına dikkat edilirdi. Bu onlar için 4 gözlü köpek anlamına gelirdi. Ritüel günde 5 defa tekrarlanır. Ardından ceset Sessizlik Kulesi’ne kaldırıldı. Burada cesetlerin akbabalar tarafından yenilmesine izin verilirdi. Bu son adımda ruhların daha kolay bir şekilde bedenden ayrılıp Tanrı’ya ulaşmasını sağladığına inanırlardı.
Zerdüştlük Dinindeki Semboller
Zerdüştlük dininde esasen iki sembol vardır. Bunlardan ilki Adar‘dır. Kutsal Ateş anlamına gelir. Zerdüştlük dinine göre tüm dualar bu ateş etrafında yapılmalıydı.
Diğeri ise Eski Pers İmparatorluğunda ve Zerdüştlük dininde görülen Faravahar sembolüdür. Dinin esas sembolüdür. O dönemlerden kalma tapınaklarda hala görülebilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder